श्रीगौतमादिपदमद्भुतपुण्यबन्ध-मुद्योतिताखिलममोघमघप्रणाशम्।
वक्ष्ये जिनेश्वरमहं प्रणिपत्य तथ्यं, निर्वाणकारणमशेषजगद्धितार्थम्।।
हरिणीछंद
जयति भगवान् हेमाम्भोजप्रचारविजृंभिता-
वमरमुकुटच्छायोद्गीर्णप्रभापरिचुम्बितौ।
कलुषहृदया मानोद्भ्रान्ता: परस्परवैरिणो।
विगतकलुषा: पादौ यस्य प्रपद्य विशश्वसुषा:।।१।।
तदनु जयति श्रेयान् धर्म: प्रवृद्धमहोदय:
कुगति-विपथ-क्लेशाद्योऽसौ विपाशयति प्रजा:।
परिणतनयस्याङ्गी-भावाद्विविक्तविकल्पितं
भवतु भवतस्त्रातृ त्रेधा जिनेन्द्रवचोऽमृतम् ।।२।।
तदनु जयताज्जैनी वित्ति: प्रभंगतरंगिणी
प्रभवविगमध्रौव्य – द्रव्यस्वभावविभाविनी।
निरुपमसुखस्येदं द्वारं विघट्य निरर्गलं
विगतरजसं मोक्षं देयान्निरत्ययमव्ययम् ।।३।।
अर्हत्सिद्धाचार्यो-पाध्यायेभ्यस्तथा च साधुभ्य:।
सर्वजगद्वंद्येभ्यो, नमोऽस्तु सर्वत्र सर्वेभ्य:।।४।।
मोहादिसर्वदोषारि-घातकेभ्य: सदा हतरजोभ्य:।
विरहितरहस्कृतेभ्य: पूजार्हेभ्यो नमोऽर्हद्भ्य:।।५।।
क्षान्त्यार्जवादिगुणगण-सुसाधनं सकललोकहितहेतुं।
शुभधामनि धातारं, वन्दे धर्मं जिनेन्द्रोक्तम् ।।६।।
मिथ्याज्ञानतमोवृत-लोवैâकज्योतिरमितगमयोगि।
सांगोपांगमजेयं, जैनं वचनं सदा वन्दे।।७।।
भवनविमानज्योति-र्व्यंतरनरलोकविश्वचैत्यानि।
त्रिजगदभिवन्दितानां, वंदे त्रेधा जिनेन्द्राणां।।८।।
भुवनत्रयेऽपि भुवन-त्रयाधिपाभ्यर्च्य-तीर्थकर्तृणाम्।
वन्दे भवाग्निशान्त्यै, विभवानामालयालीस्ता:।।९।।
इति पंचमहापुरुषा:, प्रणुता जिनधर्म-वचन-चैत्यानि।
चैत्यालयाश्च विमलां, दिशन्तु बोधिं बुधजनेष्टां।।१०।।
अकृतानि कृतानि चाप्रमेय-द्युतिमन्तिद्युतिमत्सु मन्दिरेषु।
मनुजामरपूजितानि वंदे, प्रतिबिम्बानि जगत्त्रये जिनानाम् ।।११।।
द्युतिमंडलभासुरांगयष्टी:, प्रतिमा अप्रतिमा जिनोत्तमानाम्।
भुवनेषु विभूतये प्रवृत्ता, वपुषा प्राञ्जलिरस्मि वन्दमान:।।१२।।
विगतायुधविक्रियाविभूषा:, प्रकृतिस्था: कृतिनां जिनेश्वराणाम्।
प्रतिमा: प्रतिमागृहेषु कांत्या- प्रतिमा कल्मषशान्तयेऽभिवन्दे।।१३।।
कथयन्ति कषायमुक्तिलक्ष्मीं, परया शान्ततया भवान्तकानाम्।
प्रणमाम्यभिरूपमूर्तिमन्ति, प्रतिरूपाणि विशुद्धये जिनानाम् ।।१४।।
यदिदं मम सिद्धभक्तिनीतं, सुकृतं दुष्कृतवर्त्मरोधि तेन।
पटुना जिनधर्म एव भक्ति- र्भवताज्जन्मनि जन्मनि स्थिरा मे।।१५।।
अर्हतां सर्वभावानां, दर्शनज्ञानसम्पदाम्।
कीर्तयिष्यामि चैत्यानि, यथाबुद्धि विशुद्धये।।१६।।
श्रीमद्भावनवासस्था:, स्वयंभासुरमूर्तय:।
वन्दिता नो विधेयासु:, प्रतिमा: परमां गतिम्।।१७।।
यावन्ति सन्ति लोकेऽस्मिन्नकृतानि कृतानि च।
तानि सर्वाणि चैत्यानि, वन्दे भूयांसि भूतये।।१८।।
ये व्यन्तरविमानेषु, स्थेयांस: प्रतिमागृहा:।
ते च संख्यामतिक्रान्ता:, सन्तु नो दोषविच्छिदे।।१९।।
ज्योतिषामथ लोकस्य, भूतयेऽद्भुतसम्पद:।
गृहा: स्वयंभुव: सन्ति, विमानेषु नमामि तान्।।२०।।
वन्दे सुरतिरीटाग्र – मणिच्छायाभिषेचनम्।
या: क्रमेणैव सेवंते, तदर्चा: सिद्धिलब्धये।।२१।।
इति स्तुतिपथातीत – श्रीभृतामर्हतां मम।
चैत्यानामस्तु संकीर्ति:, सर्वास्रवनिरोधिनी।।२२।।
अर्हन्महानदस्य, त्रिभुवनभव्यजनतीर्थयात्रिकदुरित-
प्रक्षालनैककारण-मतिलौकिककुहकतीर्थमुत्तमतीर्थम् ।।२३।।
लोकालोकसुतत्त्व-प्रत्यवबोधनसमर्थदिव्यज्ञान-
प्रत्यहवहत्प्रवाहं, व्रतशीलामलविशालकूलद्वितयम्।।२४।।
शुक्लध्यानस्तिमित-स्थितराजद्राजहंसराजितमसकृत्।
स्वाध्यायमन्द्रघोषं, नानागुणसमितिगुप्ति सिकतासुभगम् ।।२५।।
क्षान्त्यावर्तसहस्रं, सर्वदया विकचकुसुमविलसल्लतिकम्।
दुःसहपरीषहाख्य – द्रुततररंगत्तरंगभंगुरनिकरम् ।।२६।।
व्यपगतकषायफेनं, रागद्वेषादिदोष-शैवलरहितम्।
अत्यस्तमोहकर्दम-मतिदूरनिरस्तमरणमकरप्रकरम् ।।२७।।
ऋषिवृषभस्तुतिमन्द्रोद्रे-कितनिर्घोष-विविधविहगध्वानम्।
विविधतपोनिधिपुलिनं, सास्रवसंवरनिर्जरानि:स्रवणं।।२८।।
गणधरचक्रधरेन्द्र-प्रभृतिमहाभव्यपुंडरीवै पुरुषैः,
बहुभिः स्नातं भक्त्या, कलिकलुषमलापकर्षणार्थममेयम् ।।२९।।
अवतीर्णवत: स्नातुं, ममापि दुस्तरसमस्तदुरितं दूरं।
व्यपहरतु परमपावन-मनन्यजय्यस्वभावभावगभीरं।।३०।।
-पृथ्वी छंद-
अताम्रनयनोत्पलं, सकलकोपवह्नेर्जयात् ,
कटाक्षशरमोक्षहीन – मविकारतोद्रेकत:।।
विषादमदहानित:, प्रहसितायमानं सदा,
मुखं कथयतीव ते, हृदयशुद्धिमात्यन्तिकीम् ।।३१।।
निराभरणभासुरं, विगतरागवेगोदया-
न्निरंबरमनोहरं, प्रकृतिरूपनिर्दोषत:।
निरायुधसुनिर्भयं, विगतहिंस्यिंहसाक्रमात्
निरामिषसुतृप्तिमद्विविधवेदनानां क्षयात्।।३२।।
मितस्थितनखांगजं, गतरजोमलस्पर्शनं
नवांबुरुहचन्दन – प्रतिमदिव्यगन्धोदयम्।
रवीन्दुकुलिशादि – दिव्यबहुलक्षणालंकृतं
दिवाकरसहस्रभासुर – मपीक्षणानां प्रियम् ।।३३।।
हितार्थपरिपंथिभि:, प्रबलरागमोहादिभि:
कलंकितमना जनो, यदभिवीक्ष्य शोशुद्ध्यते।
सदाभिमुखमेव यज्जगति पश्यतां सर्वत:
शरद्विमलचन्द्रमंडल – मिवोत्थितं दृश्यते।।३४।।
तदेतदमरेश्वर – प्रचलमौलिमालामणि-
स्फुरत्किरणचुम्बनीय – चरणारविन्दद्वयम्।
पुनातु भगवज्जिनेन्द्र! तव रूपमन्धीकृतं
जगत् सकलमन्यतीर्थगुरुरूपदोषोदयै:।।३५।।
चन्द्रप्रभं चन्द्र-मरीचिगौरं, चन्द्रं द्वितीयं जगतीव कान्तम्।
वन्देऽभिवन्द्यं महता-मृषीन्द्रं, जिनं जितस्वान्त-कषायबन्धम्।।१।।
यस्यांग-लक्ष्मी-परिवेश-भिन्नं, तमस्तमोरे-रिव रश्मि-भिन्नम्।
ननाश बाह्यं बहुमानसं च, ध्यान-प्रदीपातिशयेन भिन्नम्।।२।।
स्वपक्षसौस्थित्य-मदावलिप्ता, वाक्सिंहनादै-र्विमदा बभूवु:।
प्रवादिनो यस्य मदार्द्र-गण्डा, गजा यथा केशरिणो निनादै:।।३।।
य: सर्वलोके परमेष्ठिताया:, पदं वभूवाद्भुतकर्मतेजा:।
अनन्त-धामाक्षर-विश्वचक्षु:, समंत-दुःखक्षय-शासनश्च।।४।।
स चन्द्रमा भव्य-कुमुद्वतीनां, विपन्न-दोषाभ्र-कलंकलेप:।
व्याकोश-वाङ्न्याय-मयूख-माल:, पूयात् पवित्रो भगवान्मनो मे।।५।।
वत्ताणुट्ठाणे, जणधणुदाणे, पइपोसिउ तुहु खत्तधरु।
तुह चरणविहाणे केवलणाणे, तुहु परमप्पउ परमपरु।।१।।
जय रिसह रिसीसरणमियपाय, जय अजियजियंगमरोसराय।
जय संभवसंभवकयविओय, जय अहिणंदण णंदियपओय।।२।।
जय सुमइ सुमइसम्मयपयास, जय पउमप्पह पउमाणिवास।
जय जयहि सुपाससुपासगत्त, जय चन्दप्पह चन्दाहवत्त।।३।।
जय पुप्फयन्त दंतन्तरंग, जय सीयल सीयलवयणभंग।
जय सेय सेयकिरणोहसुज्ज, जय वासुपूज्य पुज्जाणुपुज्ज।।४।।
जय विमल विमलगुणसेढिठाण, जय जयहि अणंताणंतणाण।
जय धम्म धम्मतित्थयर संत, जय सांति सांति विहियावयत्त।।५।।
जय कुंथुकुंथपुहुअंगिसदय, जय अर अर माहर विहियसमय।
जय मल्लि मल्लि आदामगधं, जय मुणिसुव्वय सुव्वयणिबंध।६।।
जय णमि णमियामरणियरसामि, जयणेमि धम्मरह चक्कणेमि।
जय पास पासछिंदणकिवाण, जय वड्ढमाण जसवड्ढमाण।।७।।
इह जाणिय णामहिं दुरियविरामहिं, परहिंबि णमिय सुरावलिहिं।
अणहणहिं अणाइहिं समियकुवाइहिं, पणविधि अरहंतावलिहिं।।८।।
मानस्तंभा: सरांसि, प्रविमल-जल-सत्खातिका-पुष्पवाटी।
प्राकारो नाट्यशालाद्वितयमुपवनं वेदिकांतर्ध्वजाद्या:।।
शाल: कल्पदु्रमाणां, सुपरिवृत्त-वनं स्तूप-हर्म्यावली च।
प्राकार: स्फाटिकोन्त-र्नृसुर-मुनिसभा पीठिकाग्रे स्वयंभू:।।१।।
वर्षेषु वर्षान्तरपर्वतेषु, नन्दीश्वरे यानि च मंदरेषु।
यावन्ति चैत्यायतनानि लोके, सर्वाणि वन्दे जिनपुङ्गवानां।।२।।
अवनितलगतानां, कृत्रिमाकृत्रिमाणां।
वनभवनगतानां, दिव्यवैमानिकानां।।
इह मनुजकृतानां, देवराजार्चितानां।
जिनवरनिलयानां भावतोऽहं स्मरामि।।३।।
जम्बूधातकिपुष्करार्द्धवसुधाक्षेत्रत्रये ये भवा-
श्चंद्राम्भोजशिखंडिकंठकनकप्रावृड्घनाभाजिना:।
सम्यग्ज्ञानचरित्रलक्षणधरा दग्धाष्टकर्मेन्धना:
भूतानागतवर्तमानसमये तेभ्यो जिनेभ्यो नम:।।४।।
श्रीमन्मेरौ कुलाद्रौ रजतगिरिवरे शाल्मलौ जम्बुवृक्षे,
वक्षारे चैत्यवृक्षे रतिकररुचिके कुंडले मानुषांके।
इष्वाकारेंऽजनाद्रौ दधिमुखशिखरे व्यंतरे स्वर्गलोके,
ज्योतिर्लोकेऽभिवन्दे भुवनमहितले यानि चैत्यालयानि।।५।।
द्वौ कुन्देन्दुतुषार-हारधवलौ, द्वाविन्द्रनीलप्रभौ,
द्वौ बन्धूकसमप्रभौ जिनवृषौ, द्वौ च प्रियंगुप्रभौ।
शेषा: षोडश जन्मृत्युरहिता:, संतप्तहेमप्रभा-
स्ते संज्ञानदिवाकरा: सुरनुता: सिद्धिं प्रयच्छन्तु न:।।६।।
आलोचना या अंचलिका (बैठकर गवासन से पढ़ें)
इच्छामि भन्ते! चेइयभत्ति काउस्सग्गो कओ तस्सालोचेउं, अहलोयतिरिय-लोयउढ्ढलोयम्मि किट्टिमाकिट्टिमाणि जाणि जिणचेइयाणि ताणि सव्वाणि तिसु वि लोएसु भवणवासियवाणविंतरजोइसियकप्पवासियत्तिचउविहा देवा सपरिवारा दिव्वेण गन्धेण, दिव्वेण पुप्फेण, दिव्वेण चुण्णेण, दिव्वेण वासेण, दिव्वेण ण्हाणेण, णिच्चकालं, अंचंति, पुज्जंति, वन्दंति, णमंसंति अहमवि इह संतो, तत्थ संताइं णिच्चकालं अंचेमि, पूजेमि, वन्दामि, णमंसामि, दुक्खक्खओ, कम्मक्खओ बोहिलाहो सुगइगमणं, समाहिमरणं, जिणगुणसम्पत्ति होउ मज्झं।
(अनन्तर पंचांग नमस्कार करे व नीचे लिखी कृत्यविज्ञापना करे)
अथ पौर्वाण्हिकदेववन्दनायां पूर्वाचार्यानुक्रमेण सकलकर्मक्षयार्थं भावपूजावन्दनास्तवसमेतं पंचमहागुरुभक्तिकायोत्सर्गं करोम्यहं।
(पंचांग प्रणाम करें, अनंतर ३ आवर्त एक शिरोनति कर पूर्वोक्त सामायिक दंडक पढ़े। पुन: तीन आवर्त और एक शिरोनति कर सत्ताईस उच्छ्वास-प्रमाण कायोत्सर्ग करें। कायोत्सर्ग पूर्ण होने पर पुन: पंचांग नमस्कार कर तीन आवर्त और एक शिरोनति करें। पश्चात् थोस्सामि इत्यादि चतुर्विंशति स्तव पढ़कर अन्त में तीन आवर्त और एक शिरोनति करे। अनन्तर नीचे लिखी पंचमहागुरुभक्ति पढ़े।