व्रतविधि – आषाढ, कार्तिक, फाल्गुन या मासीं येणाऱ्या कोण- त्याही नंदीश्वर पवीत पूर्णिमेदिवशीं या व्रतिकानीं शुचिजळांनी अभ्यंगस्नान करून अंगावर दृढघौत वस्खें धारण करावीत. सर्व पूजासहित्य हातीं घेऊन जिनालयास जावें. मंदिरास तीन प्रदक्षिणा देऊन ईर्यापथशुद्धि- पूर्वक जिनेंद्रास भक्तीनें साष्टांग नमस्कार करावा. पीठावर पंचपरमेष्ठी प्रतिमा स्थापून पंचामृतांनीं अभिषेक करावा. अष्टद्रव्यांनी त्यांचीं अर्चना करावी. श्रुत व गुरु पूजा करून यक्ष, यक्षी व ब्रम्हदेव यांचें अर्चन करावें. ‘ॐ व्हां हीं हूं हैं। छः असिआउसा अई पंचपरमे ष्ठीभ्यो नमः स्वाहा’ ।। या मंत्रानें १०८ पुष्पें घालावीत. णमोकार मंत्राचा १०८ वेळां जप करावा. ही व्रतकथा वाचावी. एक महार्घ्य करून त्यानें ओवाळीत मंदिरास तीन प्रदक्षिणा घालून मंगळारती करावी. शक्तीप्रमाणें-उपवास, एकमुक्ति, एकाशन करून ब्रम्हचर्यपूर्वक धर्मध्यानांत दिवस घाळवावा. याच क्रमानें प्रत्येक मासांतील पौर्णिमेदिवशी असा पूजाक्रम करावा. चार महिनें पूर्ण झाल्यावर यांचे उद्यापन करावें, त्यावेळीं पंचपरमेष्ठीची प्रतिमा नूतन तयार करवून तिची पंच- कल्याणविधि पूर्वक प्रतिष्ठा करावी. पांच प्रकारचे पायस करून प्रत्येकीं सोळा १६ सोळा चरु करावेत. परमेष्ठी, मूलनायक, श्रुत, गुरु, चक्रश्वेरी, रोहिणी, ज्वालिनीं, पद्मावती (जक्कळम्मादेवी )
जलदेवता यांना नैवेद्य अर्पून यांच्या नामांचा उच्चार करून पांच सुत्रासिनी त्रियांस पान, सुपारी, अक्षता, फळें, पुछे इत्यादि बस्तु देऊन त्यांचा सत्कार करावा. तीन मुनिसंघास आहारदान करावें, पांच ओर्थिका, पांच ब्रह्मचारी, यांना भोजन करवून वस्त्रादिकांनी त्यांचा सम्मान करावा. असा या व्रताचा पूर्णविधि आहे.
कथा-
या जंबूद्वीपांतील भरतक्षेत्रांत कांभोज नांवाचा विशाल देश आहे. त्यांत भूतिलक नामें एक मनोहर नगर आहे. तेथे पूर्वी एक सिंह- विक्रम नामक अत्यंत पराक्रमी, नीतिमान् असा राजा राज्य करीत होता, त्याला पद्मावती नाम्नी सुंदर, गुणवती अशी पट्टराणी होती. इच्छासह तो राजा सुखानें कालक्रमण करीत असतां, एके दिवशीं नगराच्या बाहेरील उद्यानवनांत मुनिगुप्त नामक एक दिव्यज्ञानी महा- मुनीश्वर येऊन उतरले. ही शुभवार्ता वनपालकांकडून राजांस कळांच त्यानें नगरांत आनंदमेरी देववून सकळजनांसह पादमार्गे त्या वर्नात प्रयाण केले. सर्वजन मुनींना प्रदक्षिणा घालून वंदनादि करून त्यांच्या समीप जाऊन बसले. कांहीं काल त्यांच्यामुर्खे धर्मोपदेश ऐकल्यावर पद्मावती राणी मोठ्या नम्रतेनें आपले करयुगल जोडून मुनीश्वरांस म्हणाळी, भो संसारसिंधुतारक महास्त्रामिन् ! आज आपण मला मुक्ति- सुखाला कारण असे एकादें व्रतविधान निवेदावें. हे तिचे नम्र बचन ऐकून ते मुनीश्वर तिला म्हणाले – हे राजकन्ये ! आतां तुला पंचपरमेष्ठीव्रत हे करण्यास अत्यंत उचित आहे. कारण हे व्रत जे भव्यजन मोठ्या भक्तीनें गुरुजवळ घेऊन पाळतात, त्यांना उत्कृष्ट पुण्यकर्माचे असव होतात. या लोकीं व परलोकीं अनेक सुखें मिळून शेवटीं मोक्षसुखहि अवश्य मिळते, असें म्हणून त्यांनी तिला सर्व व्रतविधि सांगितला. ते ऐकून सर्वांना मोठा आनंद झाला. मग पद्माव तीनें भक्तीनें वंदना करून हें व्रत त्यांच्या जवळ ग्रहण केलें. मग सर्वजन 31
त्यांना नमस्कार करून आपल्या नगरी परत आले. पुढे काळानुसार तिनें हूँ व्रत पाळ. त्यायोगें राजाराणी दोघेहि स्वर्गादि सुखाचा अनुभव घेऊन परंपरेनें मोक्षीस गेले.