(५६) अथ कल्पकुजव्रतकथा

ओवाळीत जिनालयास तीन प्रदक्षिणा घालून मंगळारती करावी. ब्रम्हचर्यपूर्वक उपवासादिक करावें. संध्याकाळी तुपाची दीपारती करावी. याचप्रमाणें शु. १४ पर्यंत प्रतिदिनी पूजा करावी. मग पौर्णिमेदिवशीं याचे उद्यापन करावे. त्यावेळी जिनेंद्रास महाभिषेक पूजा करून पोळ्यांचे २४ चरु तयार करून चोवीस तीर्थकरांना अर्पावेत. पोळ्यांचेच बारा चरु श्रुतदेवीस अर्पावेत. मुनीश्वरादिकांस आहारदान करून आपण पारणा करावी. असा याचा पूर्णविधि आहे.

– कथा-

या जंबूद्वीपांतील भरतक्षेत्रांत आर्यखंड असून त्यांत भूमिभूषण नामक एक विशाल सुंदर देश आहे. त्यांत भूतिलक नांवाचें एक नगर आहे. तेथे पूर्वी देवपाल नांवाचा राजा आपल्या सुशील व धर्मशील अशा पट्टराणीसह सुखानें राज्य करीत असे. एके दिवशीं नगराच्या बहिरुयानवनांत मतिसागर या नांवाचे दिव्यज्ञानी मुनीश्वर आले. हे शुभवृत्त वनपालकाच्या द्वारें राजास कळतांच तो नगरांत आनंदमेरी देववून सकल जनांसह उथानवनांत गेला. मुनीश्वरांना प्रदक्षिणा वंदनादि करून त्यांच्या समीप जाऊन बसला, कांहीं वेळ धर्मश्रवणानंतर लक्ष्मीमती राणी ही विनयानें आपले दोन्ही हात जोडून त्यांना म्हणाली- मो भवसिंधुतारक स्वामिन् ! आज आपण आम्हांस सुगतीचे कारण असे एकादे व्रतविधान सांगावें. ही तिची नम्रोक्ती ऐकून ते महामुनि तिला म्हणाले, हे कन्ये! आतां तुम्हांस कल्पकुज हे व्रत करण्यास उचित आहे. कारण हैं व्रत जे भव्य नरनारी गुरुजवळ घेऊन पाळतात; त्यांना अनेक सुखें प्राप्त होऊन क्रमानें मोक्षसुखहि मिळतें. असें म्हणून त्यांनी तिला त्याचा सर्वविधि सांगितला. ते ऐकून सर्व जनांस मोठा संतोष झाला. मग लक्ष्मीमतीनें हें व्रत त्यांच्या जवळ भक्तीनें वंदना करून घेतलें. नंतर सर्वजन त्यांना नमस्कार करून आपल्या नगरी परत आले. पुढें तिर्ने हे व्रत यथाविधि केलें. या व्रत- पुण्यफलानें इहलोकीं ती अनेक सुखें भोगून क्रमानें निर्वाण पदास पोचली.