मंगळगौरी व्रतकथा.
व्रतविधि-भाद्रमासांती पहिल्या सोनवारी या व्रतिकांनीं एक- भुक्ति करावी. आणि मंगळवारी प्रातःकाळीं प्रासुक उदकाने अभ्यंगस्नान करून अंगावर दृढधौत वस्ने धारण करावीत. मग सर्वपूजा साहित्य बरोबर घेऊन चैत्यालयास जावे. मंदिरास तीन प्रदक्षिणा घालून ईर्यापथशुद्धि वगैरे पूर्वक व्रतविधि-भाद्रमासांती पहिल्या सोनवारी या व्रतिकांनीं एक- भुक्ति करावी. आणि मंगळवारी प्रातःकाळीं प्रासुक उदकाने अभ्यंगस्नान करून अंगावर दृढधौत वस्ने धारण करावीत. मग सर्वपूजा साहित्य बरोबर घेऊन चैत्यालयास जावे. मंदिरास तीन प्रदक्षिणा घालून ईर्यापथशुद्धि वगैरे पूर्वक श्रीजिनेंद्रास भक्तीनें साष्टांग प्रणिपात करावा. पीठावर श्रेयोनाथ तीर्थकर प्रतिमा कुमार यक्ष गौरी यक्षीसह स्थापून त्यांचा पंचामृतांनी अभिषेक करावा. अष्टद्रव्यांनी त्यांची अर्चना करावी. श्रुत व गणधर पूजा करून यक्ष, यक्षी व ब्रम्हदेव यांचे अर्चन करावे; पंच- मक्ष्यांचे पांच चरु अर्पावेत. ॐ न्हीं श्रीं क्लीं ऐं अई श्रेयो जिनेंद्राय कुमारयक्षगौरीयक्षीसाहेताय नमः स्वाहा ॥ या मंत्राने १०८ पुष्पें घालावीत. श्रीजिनसहस्रनामस्तोत्र म्हणून णमोकार मंत्राचा १०८ वेळां जप करावा. ही व्रतकथा वाचावी. नंतर एका पात्रांत ११ पार्ने मांडून त्यांवर अष्टद्रव्ये व नारळ एक ठेवून महार्घ्य करून त्यानें ओवाळीत मंदिरास तीन प्रदक्षिणा घालून मंगलारती करावी. त्या दिवशीं ब्रम्हचर्य पूर्वक उपवास करून धर्मध्यानांत काल घालवावा. दुसरे दिवशीं सत्पात्रांस आहारदान देऊन आपण पारणे करावे.
या प्रमाणें है व्रत ९ मंगळवारी पूजाविधि करून शेवटीं उद्यापन करावे. त्यावेळीं श्रेयस्तीर्थकर विधान करून महाभिषेक करावा. पंचभ- क्ष्यांचे पांच चरु करावेत ११ मुनीश्वरांना, आर्थिका, श्रावक, श्राविका यांना आहारादि दाने द्यावींत. असा याचा पूर्णविधि आहे.
-कथा-
या जंबूद्वीपांतील मरत क्षेत्रामध्ये आर्यखंड असून त्यांत शूरसेन नामक एक देश आहे. त्यामध्ये मथुरापूर नांवाचे एक सुंदर ‘पट्टण आहे. तेथे पूर्वी जयवर्म नांवाचा मोठा शूर, रूपवान् असा राजा राज्य करीत होता. त्याला जयावंती नाम्नी अत्यंत रूपवती व धर्मनिष्ठ पट्टराणी होती. तिच्यासह तो राजा मोठ्या आनंदांत हास्य- विनोदानं काल घालावीत असे. परंतु त्याला पुत्रसंतान नसल्यामुळे वे चिंताक्रांत असत.
पुढे त्यांच्या सुदैवाने त्या नगराच्या बहिरुयानांत एके दिवशीं धर्मवर नामक महामुनीश्वर संघासह येऊन उतरले. हे शुमवृत्त वनपा- लकद्वारे राजांस फळतांच तो आपल्या परिवारासह त्यांच्या दर्शनास गेला. मोठ्या मक्तीने त्यांना तीन प्रदक्षिणा घालून प्रेमाने त्याने त्यांची पूजा, वंदना केली. नंतर त्यांच्या समीप बसून तो कांहीं वेळ धर्मस्वरूप ऐकल्यावर त्या जयावती राणीनें दीनमुद्रेने आपलीं दोन्ही कर कमळे जोडून त्यांना म्हणाली, हे दद्यासागर भव्यजनोद्धारक ज्ञानसिंधो स्वामिन् !. आपल्या कृपेने सर्व कांहीं संपत्ति प्राप्त झालो आहे, परंतु पुत्रसंतती नसल्याने मला फार दुःख होत आहे. यास्तव आपण आम्हांस पुत्र- संतान होण्या सारखा एकादा उपाय सांगावा. हे तिचे दयार्द्र वचन ऐकून ते म्हणाले, हे भाग्यशाली कन्ये ! आतां तुम्ही दोघे मंगळ- गौरी व्रत यथाविधि पाळून त्याचे उद्यापन करा. म्हणजे तुमची सर्व इच्छा संपूर्ण सफल होईल. असें म्हणून त्यांनीं त्यांना त्याचा सर्व विधि सांगितला. ते ऐकून त्यांना मोठा संतोष झाला. मग त्यांनीं त्यामुनींद्रांस प्रार्थना करून ते व्रत स्त्रिकारिले. नंतर सर्व जन त्या मुनी- श्वरांना नमन करून आपल्या नगरी परत आले. पुढें योग्य काळीं त्यांनी ते व्रत यथाविधि पाळून त्याचे उद्यापन केले. त्या योगें तिच्या पोटीं व्याल महाव्याल या नांत्राचे दोन पुत्र जन्मले. कालांतरानें त्या जयवर्भ राजाच्या मनांत कोणत्याहि निमित्तानें या संसारा विषयीं वैराग्य उत्पन्न झाल्याने तो आपल्या ज्येष्ठ पुत्रांकडे सर्व राज्यकारभार सोंपवून बनांत गेला; आणि एका मुनीश्वरांजवळ जिनदीक्षा घेऊन तपश्चर्या करूं लागला. त्या तपोबलानें तो सर्व कर्माचा क्षय करून मुक्तीस गेला. आणि ती जयावती राणी स्त्रीलिंग छेदून स्वर्गात देव झाली, आणि तेथे चिरकाल सुख भोगू लागली.
 |
ReplyForward
|