( ३०६) नवग्रह व्रतकथा.
व्रतविधि – आषाढ, कार्तिक, फाल्गुन या मासांतील कोण-त्याहि एका शु० ७ ते १२ पर्यंत नित्य प्रातःकाळीं या व्रतिकांनीं शुचि जडाने अभ्यंगस्नान करून अंगावर दृढधीतवस्त्रे धारण करावीत. सर्वे पूजा द्रव्ये हातीं घेऊन जिनालयास जावें मंदिरास तीन प्रद-क्षिणा घालून ईर्यापथशुद्धिपूर्वक जिनेंद्रास मक्तीनें साष्टांग नमस्कार करावा. नवग्रहजिनप्रतिमा असल्यास त्या प्रतिमा अथवा चोवीस तीर्थकर प्रतिमा आणि नवदेवता प्रतिमा पीठावर स्थापून त्यांचा पंचा-मृतांनीं अभिषेक करावा. देवापुढे नंदादीप लावावा. एका पाटावर ९ नऊ स्वस्तिकें काढून त्यांत्रर पार्ने, अक्षता, फळें, वगैरे ठेवून मूलस्वामी, तीर्थकर नवदेवता वगैरेंची अष्टद्रव्यांनीं अर्चना करावी. त्यानंतर नव-ग्रहांची पृथक पृथक पूजा करावी. व्या मंत्राचा क्रम असा – (१) ॐ ह्रीं आदित्यमहाग्रहसहितपद्मप्रभजिनदे
घालावीत नंतर वरील नत्रमहांच्या मंत्राने प्रत्येकी १०८ पुष्पै क्रमाने ९ दिवस पर्यंत घालावीत. शेवटीं णमोकार मंत्राचा १०८ वेळां जप एक करावा. हो नाकथा वाचावी. एका पात्रांत ९ पार्ने लावून त्यांवर अष्ट-द्रव्ये आणि एक नारळ ठेवून महाधे करावे. त्याने ओवाळीत मंदिरास तीन प्रदक्षिणा घालून मंगलारती करावी. सत्पात्रांस आहारदान द्यावें. नऊ दिवस एकाशन करावे. ब्रम्हचर्यपूर्वक धर्मध्यानांत काल घालवावा.
याप्रमाणें नऊ दिवस पूजा करून शेवटीं याचे उद्यापन करावे. त्यादिवशीं (कृ. १ दिवशीं) नवग्रहविधान करून महाभिषेक करावा. शांतिहोम करावा. चतुःसंघास चतुर्विधदाने द्यावीत. ९ नऊ मुनींना आहार देऊन आवश्यक वस्तू द्याव्यात. तसेच आर्थिकांनाहि द्यावें. ९ दंपतीस भोजन करवून वस्त्रादिकांनी त्यांचा सन्मान करावा. असा याचा पूर्णविधि आहे.
– कथा –
या पुष्करार्ध द्वीपांतील पूर्वमंदर पर्वताच्या पूर्वभागीं विदेह क्षेत्रांत मंगलावती नांवाचा देश आहे. त्यांत रत्नसंचय नामक एक मनोहर पट्टण आहे. तेथे पूर्वी घरसेन नांवाचा एक महापराक्रमी, सद्‌गुणी, सुशील, नीतिमान् असा राजा सुखाने राज्योपभोग घेत होता. त्याला मनोहरी नामें एक पट्टराणी होती. त्यांना बिभीषेण व श्रीवर्म असे दोन पुत्र होते हे बलदेव व वासुदेवपदवी धारक होते. त्यांना श्रीमती व भूषणी अशा स्त्रिया होत्या. तसंच श्रीकांत मंत्री व त्याची स्त्री श्रीमाला, श्रीकीर्ति पुरोहित व त्याची मार्या श्रीसुंदरी, श्रीविजय सेनापती व त्याची गृहिणी श्रीरमादेवी, श्रीदत्त श्रेष्ठी व त्याची स्त्री श्रीदत्ता असे परिवारजन होते. यांच्यासह एकदां राजा आपल्या उद्यानांत सुधर्माचार्य नामक महामुनीश्वरांचे दर्शनासाठीं गेला होता. त्यावेळीं है व्रत त्यांनी त्यांच्याजवळ ग्रहण केले. त्यामुळे त्यांनीं सर्वे संसारसुखाचा पूर्ण अनुभव घेऊन शेवटीं जिनदीक्षा धारण केली.
नंतर ते समाधिविधीनें मरण पावून स्वर्गास व परंपरेनें मोक्षास गेले आहेत. असा यांचा दृष्टांत आहेत.
|
|||
